قند خون یا ديابت

قند خون یا ديابت

قند خون یا ديابت ،چيست و چه افرادی در خطر ابتلا به آن ميباشند ؟ 

 

ديابت يا بيماری قند (Diabetes يا Diabetes Mellitus)چيست؟

يک اختلال متابوليک (سوخت و سازی) در بدن است. در اين بيماری توانايی توليد انسولين در بدن از بين میرود و يا بدن در برابرانسولين مقاوم شده و بنابراين انسولين توليدی نمیتواند عملکرد طبيعی خود را انجام دهد. نقش اصلی انسولين پايين آوردن قند خون توسط مکانيزمهای مختلفی است.

 انواع ديابت:

ديابت دو نوع اصلی دارد.(DM1)  در ديابت نوع يک تخريب سلولهای بتا در لوزالمعده منجر به نقص توليد انسولين میشود .

(DM2) دردیابت نوع دو :مقاومت پيشرونده بدن به انسولين وجود دارد که در نهايت ممکن است به تخريب سلولهای بتای پانکراس و نقص  کامل توليد انسولين منجر شود.

در ديابت نوع دو مشخص است که عوامل ژنتيکی، چاقی و کم تحرکی نقش مهمی در ابتلای فرد دارند.

در ديابت، سرعت و توانايی بدن در استفاده و سوخت و ساز کامل گلوکز کاهش می يابد از اينرو ميزان قند خون افزايش يافته که به آن هايپرگليسمی میگويند.

(تعریف دیابت :قند ناشتای بالای 126 ویا قند راندوم یا بعد غذای بالای 200 یامیانگین قند سه ماهه ی Hb A1C بالای 6)

 علايم ديابت:

پر خوری , پر نوشی ,پر ادراری، بی حسی و خواب رفتگی دست و پا  ,کاهش وزن, تاری ديد, خستگی ,عدم بهبود زخم ها, عفونتهای مکرر  …

وقتی اين افزايش قند در دراز مدت در بدن وجود داشته باشد عوارض ميکروواسکولار ديابت يا تخريب رگهای بسيار ريز در بدن  .ايجاد میشوند که میتوانند اعضای مختلف بدن همچون کليه، چشم و اعصاب را درگير کنند.

 

همچنين ديابت با افزايش ريسک بيماریهای قلبی عروقی  ارتباط مستقيمی دارد؛

وسيستم گوارش ,پوست ,ادراری تناسلی, اعصاب و روان , چشايی ,شنوايی , بينايی , ايمنی و… نيز از ديابت در امان نيستند.

 

 لذا غربالگری و تشخيص زودرس اين بيماری در افراد با ريسک بالا میتواند در پيشگيری از اين عوارض مؤثر باشد.

قند خون یا ديابت

 چه افرادی در خطر ابتلا به ديابت هستند؟

1- افراديکه در نسبت درجه يک خود مثل پدر و مادر يا خواهر و برادر سابقه ی ابتلا به ديابت وجود دارد

2- افراديکه فعاليت فيزيکی کمی دارند

3- کسانيکه دارای فشار خون مساوی يا بالای 140/90 ميلی متر جيوه دارند

 

  4-کلسترول کمتر از 35 ميلی گرم در دسی ليترHDL کسانيکه سطح تری گليسريد بيشتر از 250 ميلی گرم در دسی ليتر

5-سابقه بيماری عروقی

 6- سندرم تخمدان پلی کيستيک

 7- سابقه ديابت حاملگی

8- نوزاد با وزن بيشتر از کیلوگرم4

 9-افراديکه در آزمايشات خون متوجه قند مرزی(پیش دیابت) هستند. يعنی تست تحمل گلوکوز مختل دارند.

• يا قند ناشتای 100–125
• یاقند راندوم معادل 140–199
  
• 5.7–6.4 مساوی Hb A 1C

نتيجه گيری:

لذا غربالگری و تشخيص زودرس قند خون یا ديابت در,همه بزرگسالان بالای 45 سال با BMI >=25

و افراد زير 45 سال که يک يا چند مورد از ريسک فاکتورهای بالا را دارند توصيه ميشود.

 

تشخيص و همچنين غربالگری ديابت با انجام آزمايش قند خون ميسر است.با تشخيص به موقع ديابت و درمان مناسب آن از عوارض  احتمالی پيشگيری ميشود.

عوارض دیابت

عوارض عروق ریز(میکروواسکولار):

1. شامل نفروپاتی(دفع پروتئین از ادرار،افزایش کراتی نین خون،نهایتا نارسایی کلیه)
2. رتینوپاتی (خونریزی ته چشم یا نابینایی)
3. نوروپاتی(درگیری اعصاب محیطی و بی حسی و گز گز دست و پا)

عوارض عروق بزرگ( ماکروواسکولار):

1. شامل عروق قلبی و سکته های قلبی /
2. درگیری عروق مغزی /
3. درگیری عروق محیطی(زخم های دیابتی اندام تحتانی)

سخن آخر:

از آنجا که بیماری دیابت یک بیماری مزمن و پیشرونده است با وجود رعایت رژیم غذایی و مصرف داروهای مناسب و حتی ورزش و فعالیت بدنی کافی،ممکن است در طول زمان نیاز بیمار به مصرف داروهای خوراکی افزایش یابد و حتی برای بیمار انسولین شروع شود.که این موضوع سیر طبیعی دیابت است.

آنچه که مهم است اینست که بیمار پس از تشخیص بیماری اش با رعایت موارد فوق و مراجعه منظم به پزشک معالج خویش(حداقل هر 3تا 4 ماه یکبار) بتواند بروز عوارض مزمن اشاره شده در بالا را به تآخیر اندازد .یا حداقل با کمترین مشکلات پشت سر گذارد و بتواند با وجود دیابت زندگی نسبتا آرامی داشته باشد.